Stel, je wilt nog wel wat verdienen, als uitgever, aan een klassieker. Je hebt het boek in de jaren negentig van de vorige eeuw uitgebracht, toen het risico gelopen – en dat heeft gelukkig goed uitgepakt. Nu denk je, hé ja, laat ik nu eens de vruchten plukken van mijn arbeid, het laatste sap er nog eens uitpersen… Dat neemt niemand je kwalijk toch? Iedereen begrijpt dat je ook wel eens aan vakantie toe bent. Daarom mag het ook niets kosten, als je die klassieker in de markt zet als E-book: je hoopt ook nog wat verveelde jongeren die alleen maar op hun schermpjes kunnen turen, in het verdienmodel te trekken. Daar is niets op tegen, toch? Cultuur brengen aan dat volk, en er nog wat aan verdienen ook…
Maar dan begint de ellende. Je zet je jongste bediende (hoort die zelf immers niet tot de doelgroep?) aan de computer, geeft hem het laatste Word-bestand van de auteur in handen, laat hem het gratis programma Sigil downloaden (denk erom, Shanaeya of Daim-iann of hoe je ook mag heten, het mag niets kosten!) en je zegt: kan vanavond vóór zessen wel klaar toch? Dan kan-ie nog mooi mee in de campagne van e-book.nl. Zodat die De Jager of hoe al die domme lezers ook mogen heten, die altijd op een koopje uit zijn, mij nog net even mijn vakantiegeld bezorgen.
Zo moet het ongeveer gegaan zijn, het kan niet anders, toen men zich vergreep aan In ongenade, van J.M. Coetzee. Voorin het boek staat, heel trots, in het colofon ‘Marry van Baar: Boekverzorging’; dat is iemand die prijzen gewonnen heeft met het maken van prachtige boekomslagen, kortom een vakvrouw. Die zal haar naam toch niet verbonden willen weten aan het prul dat ik in handen kreeg? Nee, ik denk niet dat Marry, maar eerder Harry van de kantine zich vergrepen heeft aan de tekst: en die is beter in kroketten bakken, waarvan ik er nu als troost wel eentje op mijn boterham lust. Want van het boek bakte hij niets.
Hij zal wel, trots dat hij dit mocht doen, in het menu gezocht hebben naar het omzetten van .doc- naar .epubformaat. Maar daar stonden ook nog wat lastige optietjes bij, die ervoor zorgen dat een argeloos e-booklezer zijn letter kan verkleinen of vergroten, marges kan instellen en dergelijke. Maar die begreep hij niet echt helemaal allemaal. Dus er gens in-de te kst staa-n str eep je s o f spat ies die er n iet m o-g en st aa-n. En dat niet zomaar even ergens, maar de hele tekst door. En wat het vreemde was – en daar heb ik nog geen goede verklaring voor kunnen vinden, welke toets is geramd of optie is aangevinkt: elke dubbele letter f, dus ‘ff’ is vervangen door ‘=’. Het is maar dat je het e=e weet. En je wilt niet weten hoe vaak je die lettercombinatie in een boek aan kunt tre=en – maar het maakt het lezen er niet e=iciënter op.
Zo’n scho=ering van de lezer: wil u dat niet meer doen, mijnheer uitgever Cossee, op stra=e van inhouding van uw vakantiegeld!
